Dis erschtä Gebiss
Miär hend bereits vo dinä Milchzänd gred. Zwüschäm 6-tä und 8-tä Lebensmonät vo diär als Chind, bräched normalerwis diä erschtä mittlerä Schnidezänd am Underchifer durä. Mit öppä 2½- järig isch dis Gebiss mit 20 Milchzändli denn vollständig. (8 Schnidäzänd, 4 Eggzänd und 8 Baggäzänd).
Das sind aber nur ungfäri Agabä, denn es gid Chind, wo iri Zänd früener bechömed und anderi wider spöter. Wichtig ist nur, dass d’Zäd starch sind und am richtigä Ort wachsed.
Ungfär mit 6-i fönd Michzänd afa usfallä und wärdet nach und nach durch diä «blibende» zweiten Zänd ersetzt. I dem Moment red’mer vom «Wächselgebiss». Dä ersti blibändi Zand isch dä Baggäzand, dä sogenannti 6-er.
D’Milchzänd hend sehr vil Zand-Mark und sind afelliger gägä Karies, was sich aber ned immer mit Weh-mache zeigt. D’ Milchzänd stönd au witer usänand als diä spötere zweite Zänd. Das isch aber kei Hiwis, dass än Fälbildig vom Gebiss vorliggä würdi, das heisst nur, dass diä zweitä blibändä Zänd grösser wärdid. Au wärdid die zweite Zänd gegenüber vo dä Milchzändli vo Afang an gälblicher si.
So gsed’s us, wenn diär dä erschti Milchzand usägfallä isch! Jedä wird diär jetz sägä, dass du schon «gross» wordä bisch. Das isch aber tatsächlich au so, denn diä nüä Zänd sind äs klars Zeichä vo dim Grösserwärdä. Dini Chindergärtneri wird das als Zeichä wärtä, dass du jetzt i d’Schuäl chunsch. 😉
Dini blibendä Zänd
Diä «Zweit-Zanig» fad meischdens mit äm Duräbrächä vom erschtä grossä Baggäzand a. Das isch normalerwis, wenn du so ungfär 6-i wordä bisch. Jedä Milchzand, wo usgfallä isch, wird dur’nä «blibendä» Zand ersetzt wärdä. Zwüschäm 7-tä und äm 9-tä Läbensjahr chömäd d’Schnidezänd.
Wenn du öppä 10-ni oder 12-i bisch, bräched z’ersch d’Eggzänd, denn dä chlinä Baggä- und erscht denn dä zweiti grossi Baggäzand durä. Denn gids no d’ Wisheitszänd, wo erscht im Alter vo so öppä18-i chömed.
Üsi Zänd sind so agordnet, dass si, wenn du s’Mul zuä tuäsch, diä beidä Bogäreie dönd berüerä und en feschte Verschluss bildät. Normalerwis überdeked däbi diä obärä Zänd diä undärä. Södi das bi diär ned so si, müstisch du denn vilicht än Zahnspangä ha. Aber kei Angscht, dini Eltärä wärdet das mit üchem Familiäzahnarzt denn scho beschprächä.
Wenn d’ Wisheitszänd sich entschliäsäd us irer Höli zcho, bisch du au scho erwachsä wordä und hoffendlich au ä chli «weiser». 😉
Quelle: Aus der Buchreihe «Mein Körper – Was ist das? – die Zähne»
eine de Agostini Spiel- und Lernsammlung – erschienen 1994 Orbis Publishing (Procidis, Albert Barillé)
